Метрополисти и некрополисти

Полициската приказна „Приведен скопскиот ‘Раскољников’“ ме потсети на фамозниот пост „Како Скопје да стане метропола?“, кој беше мошне популарен во блогосферата пред неколку години. Главната теза беше дека Скопје е далеку од метропола, „колку што е далеку Битола од главен град“. Инспирирани од народната поговорка „зрно по зрно погача“, авторите беа предложиле неколку „зрна“ како дел од нивната програма за метрополизирање на Скопје.

Првото „зрно“ го идентификуваше главниот приоритет: „Ни треба класичен сериски убиец со разработена шема и методологија.“ Ете, седум години откако е напишана програмата „Како Скопје да стане метропола?“, главниот град конечно може да здивне. Ако и' веруваме на нашата полиција, Скопје конечно има сериски убиец со разработена шема и методологија и тоа според романот на Достоевски „Злосторство и казна“. Но, според строгите критериуми на „метрополистите“, тоа е само првиот чекор, оти „Секоја метропола што барем малку држи до себе мора да има дузина сериски убијци.“

Фановите на „Кога јагнињата ќе стивнат“ бездруго потценувачки ќе забележат - нашиот „Раскољников“ е далеку од „Ханибал Лектор“ колку што е далеку глумата на нашата „прва полицајка“ од глумата на Џоди Фостер. Почитувачите на книжевноста на Достоевски исто така имаат што да забележат. Како прво, за Расколников не може да се каже дека е сериски убиец, затоа што убил само две лица (според традиционалната класификација, за да стане збор за сериски убиец мора да имаме убиство од страна на иста личност на најмалку три лица). Како второ, драматичниот опис - „Убивал на ист начин како Раскољников – изнемоштени старици кои живеат сами“ со „мало секирче замотано во повеќеслоен најлон“ - воопшто не одговара на начинот на кое е опишано злосторството од романот на Достоевски. Најпосле, во романот Раскољников убивал затоа што му требале пари за да го доврши школувањето, а во нашиот полициски роман „Раскољников“ наводно парите од одземените предмети ги трошел за набавка на наркотични средства“. Не помина седмица откако укажавме дека треба да се престане со употребата на стигматизирачкиот термин „наркоман“, за медиумите да ни соопштат дека уапсениот „Раскољников“ „претходно и бил познат на полицијата како наркоман и деликвент“.

Уште еден куриозитет од приказната за осомничениот (кој беше инстантно прогласен за сериски убиец уште пред да биде поднесена кривична пријава против него) е што живеел на улица „Александар Македонски“. Овој куриозитет ме потсети на смелата и бескомпромисна констатација на Сем Вакнин: „не можам да разберам зошто и Македонија и Грција од еден душевно растроен масовен убиец сакаат да направат свој амблем и родоначалник“. Знам, ќе ми забележите - има разлика помеѓу концептите на „сериски убиец“ и „масовен убиец“. Но, што ако испадне дека нашиот „сериски убиец“ не бил инспириран само од ликот и делото на Раскољников, туку и од ликот и делото на Александар Македонски?

Уште една интересна коинциденција е дека и во програмата на „метрополистите“ е зацртано „Зрно 4: Голем споменик на плоштадот“. Според метрополистите, „Ни треба еден коњ на плоштадот. На пример, огромна биста на Букефал!“. Не ми е познато дали на „метрополистите“ им било познато барањето „за изградба на споменик на Александар Македонски“ доставено до Собранието на град Скопје од страна на здружението „Антички Македонци“ од Богданци во далечната 1995 г. (истото здружение достави барање во 2008 за изградба на спомен обележје на Св. Апостол Павле на месноста Паљурци). Но, ете, двете граѓански иницијативи се спојуваат во одлуката за изградба на споменик на Александар и Букефал на скопскиот плоштад (кои никако да „дојаваат“ од Фиренца). Кога ќе ни пристигнат, Скопје ќе има дополнителни аргументи да се прогласи за метропола - ем ќе има споменик на „масовен убиец“, ем ќе има грандиозен коњ на централниот плоштад.

Претпоставувам, некои ќе се запрашаат каква врска има здружението „Антички Македонци“ со промоција на ликот и делото на Св. Апостол Павле, кога е познато дека Александар Македонски живеел неколку века пред да се појави христијанството. Коинциденција или не, ама во ист ден двата македонски аеродроми беа прекрстени во „Александар Македонски“ (преименуван во „Велики“) и „Св. Апостол Павле“. Коинциденција или не, ама главните предвидени објекти на скопскиот плоштад се грандиозна христијанска црква и споменик на многубожецот Александар на Букефал. Логично објаснување за овие оксиморонски зафати дава единствено рекламата на Ристиќева палата, која сугерира дека во Скопје - се е можно!

Во својата пародија „Како Скопје да стане метропола?“, метрополистите сугерираа дека на Скопје му треба облакодер („сто до двесте ката“ во трусно подрачје) и супер-херој. Некрополистите веќе најавија изградба на три стокатници во Скопје, а трпеливо се гради и имиџот на „недопирливата“ супер-хероина: успешен ловец на сериски убијци, сузбивачка на „улични проститутки“, „наркомани“ и на „деца од 7 до 18 години затекнати како питачат“. Пародијата на метрополистите и сериозните предлози на здружението „Антички Македонци“ од Богданци се претворија во стварност. А Скопје полека, но сигурно станува античка метропола-некропола.