Идетнитет или идентитет?

7/15/2009

Лека полека, големата политичка манипулација „од името на македонскиот идентитет“ почнува да се разоткрива. Последните „идеи“ на Нимиц ја поттикнаа и дилемата „дали графата „nationality“ се однесува на државата или на мнозинскиот етникум“.
„Секој има право на националност (nationality)“ – вели член 15 од Универзалната декларација за човекови права, која на страниците на ООН е преведена и на македонски јазик (Macedonian). Кога ние активистите за човекови права ги учиме децата што значи да имаш националност (nationality), им посочуваме дека националноста подразбира некое лице да е „граѓанин на една земја со сите правни придобивки, како што е правото да се учествува на избори, и со сите социјалните придобивки, како пристапот до образованието и здравствената заштита“. Со други зборови, ги учиме дека националноста е граѓански, а не етнички концепт.
Децата треба да научат и дека националноста може да биде дел од нечиј идентитет и чувство на припадност. Треба да научат и дека честопати настануваат конфликти кога различни прашања се поврзуваат со националноста, како што се етничките разлики и територијалните права. Најпосле, децата треба да научат да прават разлика и помеѓу национален и културен идентитет. Само тогаш тие ќе можат да сфатат што значи одредбата дека никој не смее произволно да биде лишен од неговата националност, ниту пак некому може да му биде негирано правото да ја промени својата националност. Ова право од Универзалната декларација не се однесува на индивидуалниот етнички идентитет, туку на граѓанскиот национален идентитет. Имено, многу наши поранешни сограѓани етнички Македонци ја имаат променето својата македонска националност (станале Австралијци, Канаѓани, Италијанци, Холанѓани, Французи), а го имаат сочувано својот етнички и културен идентитет Македонци.
Врската помеѓу националноста и граѓанството (citizenship) се потенцира и во Европската конвенција за националност (ние повторно сме го превеле зборот „nationality“ со „државјанство“). И во оваа конвенција носители на правото на националност не се никакви групи или колективитети, туку индивидуи. Поимот на националност е дефиниран во контраст со етничкото потекло, како правна врска помеѓу некое лице и државата, која не посочува на етничкото потекло на лицето Наспроти укажувањата на некои наши експерти, изразите националност (nationality) и граѓанство (citizenship) во оваа конвенција се користат како синоними.
Признавањето на специфичната правна врска помеѓу индивидуата и државата најлесно може да се согледа преку пасошите, за што пишував и во колумната „Нов пасош, нов идентитет“. Тогаш укажав дека секој наш граѓанин има „двојна“ личност - има една националност за надворешна употреба, а друга националност за внатрешна употреба. Имено, согласно внатрешната употреба на „националност“, граѓаните се делат на Македонци, Албанци, Турци, Власи, Роми, Срби, Бошњаци и други, а согласно со надворешната употреба на „националност“, сите сме си „Macedonians“.
За жал, конфузијата околу националноста и националната припадност не си ја расчистивме на домашен терен. Како да чекаме да ни ја расчисти Нимиц. И покрај тоа што со уставните измени во 2001 г. го заменивме зборот „националност“ со (етничка) заедница, остана како темелна вредност „слободното изразување на националната припадност“. Постојат неколку англиски преводи на оваа вредност: „the free expression of national identity” (збунувачки за странците), „the free expression of ethnic identity“ и „the free expression of ethnic affiliation“, кои укажуваат дека националното го побркуваме со етничкото.
Најлесен начин да ја расчистиме конфузијата е да го употребуваме терминот националност исклучиво во граѓанска смисла. Тоа ќе подразбира корекција на темелната вредност „слободното изразување на националната припадност“ во „слободното изразување на етничката припадност“. Тогаш, сите граѓани на нашата држава ќе имаат една националност, без разлика на нивната етничка припадност. Со тоа ќе создадеме нормативни услови за негување на вклучувачки национален идентитет, кој ќе биде различен од исклучувачките етнички идентитети. Така ќе можеме и полесно да се разбереме со ЕУ, која прави јасна разлика помеѓу правото на недискриминација врз основа на етничко потекло и правото на недискриминација врз основа на националност.
Накусо, добро е што во нашите пасоши не стои нашата етнонационалност (колективниот „идетнитет“), туку нашата националност (граѓанскиот идентитет Macedonian). Пасошите се документи кои го потврдуваат личниот идентитет и националноста на носителот, а не неговото етничко потекло. Мојата етничка припадност „Македонец“ воопшто не беше тангирана ниту кога патував со пасош на СФРЈ (кога во графата за nationality стоеше СФРЈ, и кога во странство ме перципираа како „Југословен“), ниту кога патував со стариот македонски пасош во кој стоеше Republika Makedonija (за чудо, не ме перципираа како „Македониџан“).
Треба конечно да сфатиме дека нашите внатрешни етнички поделби се само за внатрешна употреба и дека не можеме да ги извезуваме во граѓански ориентираната Европа. Ако прифатиме во графата за државјанство (nationality) да пишува „Република Северна Македонија“, нашата националност автоматски ќе биде перципирана како „Северни Македонци“, без разлика што нашите внатрешни племенско-етнички припадности ќе си останат негибнати. Впрочем, нашите етнички идентитети ни досега не беа изразени во пасошот, па бесмислени се барањата дека треба допрва да ги изразуваме, како резултат на непристојните предлози на Нимиц.
А Нимиц може да си дозволи да изнесува непристојни предлози, затоа што нашите лажни патриоти не се борат за меѓународно признавање на националниот идентитет Macedonians, туку за признавање на етничко-племенски идентитети. Крајно време е нашиве „ВМРО“-вци да прочитаат што подразбирала македонската револуционерна организација под слоганот „Македонија на Македонците“, и каков национален идентитет пропагирала.

16 коментари:

Unknown рече...

Колумната ја постирам како што ја испратив, оти во електронското издание се поткраднале некои грешки со фонтовите.

Todor рече...

Македонија и Македонскиот народ имаа свој континуитет се до војната 2001г. односно менувањето на уставот од тогашната влада за национален спас, на чело со ЉуБчо, а се разбира со голема подршка од Папата и меџународната заедница. Со менувањето на уставот е закопана Македонија и Македонскиот народ...

Со менување на нашата националност во Северно Македонци, по автоматизам се ништи постоењето на Македонците, тие нема нигде да постојат, не фигурираат нигде,немаат никаков континуитет, стануваат дрво без корен и нормлано дека целата нивна историја ќе биде асимилирана, па ќе ти биде многу тешко на младите да им одговориш кои се, кои се нивни предци и т.н.Другите етнички заедници кои живеат во Република Македонија си го задржуваат својот идентитет, албанците се албанци, постои Албанска држава и тие се идентификуваат со неа, постои Турска држава и тие се идентификуваат со неа. Точно е дека постојат и власи и бошњаци ... ама тие се етнос, не се народ, затоа што немаат своја држава, немаат континуитет, немаат свои белези, па се идентификуваат со државата во која живеат.

Е сега ја спомнуваш Франција, точно е дека другите етникуми кои што живеат таму по националност се Французи ( само види колку време треба да живееш во Франција за да добиеш Француска националност )арно ама Фрнација е земја на Францускиот народ, а не на Македнците кои отишле на гурбет таму, и тоа јасно стои во нивниот устав. Е сега пробај да ги натераш Французите да ја сменат својата националност, во најдобар случај ќе те прогласат за луд, а во најлош случај добиваш револуција...

Како и да е, со менувањето на Македонската националност, Македонскиот народ станува номадски народ, без дом, без презиме, без врзивно ткиво, без код, без историја, без иднина. Европски народ.

gragjanin рече...

Dobro, ne' imashe nas, obichni gragjani, so opshta kultura, koi ova go znaevme mnogu odamna, ama, se prashuvam kako mozhe nekoj da dojde na vlast i da ne znae osnovni raboti? A, pretendira drzhava da vodi!? Koga, vo razgovor (ili, potochno, raspravija!) ke posochev na obichen primer, koga amerikanskiot pretsedatel zboruvashe za nas, se obrakjashe so " your nation" ili "Macedonian nation" im velev deka toa znachi "vashite GRAGJANI", "Makedonskite gragjani (zhiteli, vo smisol na site shto zhiveat vo ovaa drzhava)....Ochigledno sme izgubeni vo prevodot i zatoa sami si otvarame problemi kade shto, nema! pozdrav

Сатаниел рече...

"Ако прифатиме во графата за државјанство (nationality) да пишува „Република Северна Македонија“, нашата националност автоматски ќе биде перципирана како „Северни Македонци“, без разлика што нашите внатрешни племенско-етнички припадности ќе си останат негибнати. Впрочем, нашите етнички идентитети ни досега не беа изразени во пасошот, па бесмислени се барањата дека треба допрва да ги изразуваме, како резултат на непристојните предлози на Нимиц."
-И за тебе Жарко нема проблем овде? Ако националноста ти е „северномакедонска„ тоа е воедно и крај на постоење на македонската нација (во истиот оној смисол во кој македонското национално движење ја осмисли), и почеток на нова северномакедонска нација. Етничките идентитети никој не ги тинтра во странство. Како што ретко кој слушнал за Власите, или за Македонците додека беа дел од Југославија, така и ретко кој ќе слуша за Македонците, туку само за Северно-македонците.
Поради тоа, неразбирливо е како можеш да го браниш ставот дека во преговорите НЕ треба да се тематизира името на „националноста„. Точно - нашите етнички идентитети и досега не беа изразени во пасошот, но ниту беа меѓународно признаени. Единствена меѓународна валоризација на етничкиот идентитет на Македонците доаѓаше токму преку дубиозното порамнување на терминот „нација„ и „етнос„ за цело ова време, но кога веќе еднаш нацијата ќе ти стане „северномакедонска„, а за етничкиот идентитет никој не те прашува, тогаш што останува од Македонскиот идентитет?

Unknown рече...

Никогаш не сум се изјаснил за предлогот „Северна Македонија“.
Напротив, сум укажувал дека е непристоен, исто како и предлогот „Вардарска Македонија“.
Треба конечно да расчистиме една работа: дали сме една политичка нација, или не сме? Ако сакаме да градиме една политичка нација, треба да градиме инклузивен концепт на националност. Немој сега јас да испаднам виновен и за тоа што некој досега градел исклучувачки македонски идентитет, во кој нема место за Питу Гули како Македонец, освен во стихот „Македонците се борат...“.
Велиш - „Единствена меѓународна валоризација на етничкиот идентитет на Македонците доаѓаше токму преку дубиозното порамнување на терминот „нација„ и „етнос„ за цело ова време“.
А зошто да не расчистиме со дубиозата на мошне едноставен начин, преку дистинкцијата „етнички Македонци“, „граѓански Македонци“?
Не ти се чини дека дел од проблемот е и тоа што етничките Македонци сакаат да имаат монопол над употребата на зборот „Македонци“, во однос на сите други граѓани на Република Македонија?

Сатаниел рече...

Жарко,
се сложувам дека треба да се прави разлика помеѓу граѓански Македонци (нација) и етнички Македонци (етнос). Уствари, историски гледано и нема многу поинклузивни национални идентитети во Европа од Македонскиот, и името Македонија. Албанците на Балканот и да сакаат, не можат да измислат поинклузивно име од ова што е.
Но не е проблемот монополизирањето на Македонскиот идентитет од страна на етничките Македонци (тоа самите лесно ќе си го одработиме), толку колку што е монополизирањето од страна на Грците.
Гледам дека ти е добро јасно зошто Грците не сакаат да преговараат за името на нациналноста („нашата националност автоматски ќе биде перципирана како „Северни Македонци“„), но зошто тогаш де факто ја поддржуваш нивната позиција кога велиш дека:
„Не смееме да се доведуваме во ситуација да бараме во преговорите потврда за нешто [националноста], за кое воопшто не сакаме да се преговара. Имено, преговарањето за нешто подразбира проблематизирање на нештото за кое се преговара, а ние не сакаме проблематизирање на македонскиот јазик и на македонскиот народ.„?

Анонимен рече...

Според Сатаниел, Ирци во Северна Ирска нема, таму има северноирци, а они се... пингвини? Оти на запад не се тинтри етникумот? Црнецот во САД го изгубил идентитетот значи, он не е афро Американец, он е само Американец. А и латино-Американецот гарант го изгуил и идентитетот, и јазикот, и нацијата, и синко де мајо! Кој нелогичен осврт... глава боли. А глава боли, оти по таа логика Македонците пред АСНОМ биле чварки, после тоа не биле Македонци туку народномакедонци, па социјалистичкомакедонци итн, итн.

Todor рече...

Ми се допаѓатоа што предлогот Северна Македонија го сметаш за непристоен :)...

Токму заради тоа што градиме граѓански модел на држава и имаме инклузивен модел на националност ( од 2001 наваму ), сум загрижен за идентитетот (етникумот) на Македонците, на кој му се заканува исчезнување. Според овој модел, Македонската националност ќе се преименува како Северно Македонска, албанците, турците, србите, ќе продолжат да бидат тоа што се, заради тоа што имаат матична држава, матична нација и нормално со радост ќе прифатат да бидат Северно Македонци живеејќи во Северна Македонија.

Имаш одличен предлог "А зошто да не расчистиме со дубиозата на мошне едноставен начин, преку дистинкцијата „етнички Македонци“, „граѓански Македонци“?", само не спомна како да го направиме тоа, должиш објаснување!

Unknown рече...

„тоа самите лесно ќе си го одработиме“ - не сум толку сигурен дека тоа ќе оди така лесно.
Сатаниел, или не ме разбираш, или намерно ме извртуваш:
„„Не смееме да се доведуваме во ситуација да бараме во преговорите потврда за нешто [националноста], за кое воопшто не сакаме да се преговара. Имено, преговарањето за нешто подразбира проблематизирање на нештото за кое се преговара, а ние не сакаме проблематизирање на македонскиот јазик и на македонскиот народ.“?
Тоа што си го ставил во аглести загради не е тоа што јас го тврдам. На крајот на реченицата убаво си стои дека не сакаме проблематизирање на македонскиот јазик и на македонскиот народ (во смисла на етнос), и токму затоа „Не смееме да се доведуваме во ситуација да бараме во преговорите потврда за нешто [етносот], за кое воопшто не сакаме да се преговара“.
Тодор, воопшто не се согласувам со констатацијата дека „градиме граѓански модел на држава и имаме инклузивен модел на националност (од 2001 наваму)“.
Како да ја воведеме дистинкцијата?
Мошне едноставно. Кога подразбираме етнички Македонци (или етнички Албанци), да пишуваме етнички Македонци и етнички Албанци.

Todor рече...

Anonymus Прво прочитај го уставот на Северна Ирска, послем можеме да дискутираме дали таму живеат Северно Ирци или Ирци...

Жарко“Мошне едноставно. Кога подразбираме етнички Македонци (или етнички Албанци), да пишуваме етнички Македонци и етнички Албанци“, супер, само каде да го пишуваме тоа. Јас ќе бидам пресреќен ако се знае дека сум Македонец, а државата во која шо живеам нека се вика Северна Македонија. Само проблемот е да не ни остане тоа дека сме македонци да си го пишуваме по дома, а за останатиот дел од светот да бидеме Северно Македонци ( да не постои Македонски идентитет ), да нема со што да се идентификуваме. Тоа е што викам дека ќе нема што да не сврзи,па ќе не присвојат ( не физички ) Бугари, Срби ... Ќе станиме народ на Коминтерната и т.н.

Тоа е опасноста, тука треба да внимаваме,

gragjanin рече...

so eden zbor: nationality -Severna Makedonija (vo pasoshot) znachi DRZHAVJANSTVO na Severna Makedonija, povtoruvam, DRZHAVJANSTVO ...a,ako nekoj ne znae shto e drzhavjanstvo, neka si prochita pred da si go pokazhuva neznaenjeto i da kleveti drugi za predavstvo...

Unknown рече...

Да потсетам што имам напишано во една друга колумна:
„Меѓутоа, колку и да е небулозна и двосмислена, претпоставката дека промената на државното име може да доведе до промена на идентитетот не мора да е погрешна. Стравот на Македонците дека со евентуалната промена на името во Северна Македонија може да бидат меѓународно идентификувани како Северномакедонци воопшто не е ирационален и токму затоа мора да се инсистира на негово адресирање во преговорите. Иако официјално не постои држава со име „Северна Кореја“ (туку „Демократска Народна Република Кореја“), светот упорно ги нарекува „Севернокорејци“. Притоа, ако 26% од жителите на Северна Ирска (креирана 1921) денес се идентификуваат како „Северни Ирци“, колку од жителите на некоја идна „Северна Македонија“ би се чувствувале во иднина како „Северни Македонци“?“ (Портокаловата линија).
Токму поради овие причини треба да си изградиме јасна натпартиска платформа дека прифаќаме единствено придавка на „Република Македонија“. Ако Грците се залагаат за територијална одредница, а ние за политичка, тогаш компромисот би можел да биде политичко-територијална одредница пред Република Македонија. Во никој случај помеѓу „Република“ и „Македонија“.

Sataniel рече...

Ок, се разбравме конечно и се сложивме.
Проблемот беше што „народ„ најчесто се интерпретира како нација/националност.

А за анонимниот, единствена причина поради која светот препознава Ирци во Северна Ирска е тоа што постои држава Ирска.
Значи она што треба да се избориме е придавката која во кој било контекст ќе се употребува за нас (почнувајќи од нацијата, музиката, ајварот..) да биде „Македонски„, а тоа може да се постигне само доколку што и да е стои пред „Република Македонија„.

Todor рече...

Добро, на крајот се сложивме, а и ти цело време си свесен дека преименувањето во Северна Македонија можи да значи искривено, Северно Македонско меѓународно ( внатрешното не е важно, меѓунас знаеме кој сме и што сме, важно е како ќе не препознаваат другите ) препознавање на Македонците.

Тогаш од сето ова произлегваат следниве прашања, зошто никоја на јавноста не и ја кажува вистината? Зошто никој не спомнува дека со преименувањето на Македонија постои реална опасност од бришење на Македонскиот идентитет и замена со нов?Дали сето ова не значи манипулирање со македонската јавност и нејзината перцепција?Кому сето ова е потребно?

Анонимен рече...

sataniel logikata ti e bezveze. Aj vaka da probame - koja e pricinata sto svetot prepoznava Kurdi? ne gledam deka postoi drzava Kurdistan. A palestinci? A severno korejcite gi prepoznava oti posojat juzni? a vidi bogati sepak daleku od edno te isto toa severot i jugot. idejata deka pridavkata severna kje izbrise identitet e nedodrzana.

Пајо Паторот рече...

Читам и не верувам што читам. Какво непознавање на нештата, какви измислици и налудничави искази. Каков континуитет бараме за "етнички" Македонци, кога такви никогаш до 1945 година немало. Од 1945 година па наваму се прават обиди за создавање на посебен етнос "Македонци", притоа правејќи ја историјата каша-попара. Идентитет со лаги и фалсификати не се создава, особено не во ова време на интернет кога сите историски факти ни се на дланка. Трагично е што некои на сметка на сеењето магла среде полуписменото население во Македонија си прави капитал, додека сиромашните граѓани умираат од глад, но си мислат дека се чеда на Александар.

Мојот список со блогови

>> <<

Text

Archive

Recent Post

Архива на блогот

Footer Widget 1

Footer Widget 3

Blogger Tricks

Blogger Themes

Catwidget4

Букефалистички парадокси: Филип („љубител на коњи“) стана воин без коњ.

Comments

topads

Footer Widget 2

Популарни објави

Популарни објави

Popular Posts this month

Popular Posts this week