Ќе изгинеме од некои дупки

Честитки до Владата и премиерот за препораката за започнување преговори со ЕУ и паѓањето на Шенгенскиот ѕид. Некои критичари сакаат да ги омаловажат овие несомнени успеси поставувајќи непријатни прашања: Успех ли е добивањето на препорака, кога петта година по ред не добиваме датум за преговори? Каков успех е визната либерализација, кога сме во друштво со Србија и Црна Гора? Какво фајде од укинувањето на визите, кога огромен број граѓани или немаат пари или не можат да го пробијат непропустливиот биометриски ѕид на МВР?

Дури и овие незгодни прашања не можат да го засенат фактот дека станува збор за какви-такви успеси. Без препораката на ЕК, македонското прашање немаше да се најде на дневен ред на самитот на ЕУ. Дури и заклучокот на самитот може да се толкува како прилика за успех, иако нема гаранција дека во наредните 6 месеци ќе добиеме датум за преговори, особено со ваква политичка „волја“. Укинувањето на визите е несомнен успех, ако се потсетиме на ланските пораки од Брисел дека визната либерализација ќе зависи не само од успешноста на изборите, туку и од решавањето на проблемот со името.

Сепак, предолга е листата на неуспеси, а уште подолга е листата на оправдувања зошто не се исполнуваат „петте стратешки приоритети на Владата ВМРО-ДПМНЕ во периодот 2008-2012“. По три и пол години владеење, Груевски не успеа да обезбеди „повисока стапка навработеност, пораст на животниот стандард и квалитет на живеење“. Без странски инвестиции економијата тоне, неизвесноста продолжува, сиромаштијата расне, а сметките се потешко се плаќаат.

Вториот стратегиски приоритет „Интеграција на Република Македонија во НАТО и ЕУ“ изгледа како невозможна мисија, ако Груевски продолжи да ја игнорира потребата од решавањето на проблемот со Грција. Колку и да се правда дека тоа не е негов проблем (туку на Грција, ЕУ и НАТО), Груевски тешко може да го пренебрегне болниот факт дека условите се такви какви што се, а дека не беа такви пред тој да стане премиер. Ако не побрза да стане дел од решението, ќе биде перцепиран како дел од проблемот, и политичкото разрешување на проблемот ќе имплицира политичко разрешување на Груевски.

Премиерот потфрли и во „борбата против криминалот и корупцијата и ефикасно спроведување на правото“. Клучните анти-корупциски случаи немаат судска разрешница, а земјава се претвора во „оаза“ за ограбувачи на банки, рекетари и сериски убијци. Во однос на „ефикасното спроведување на правото“, ќе го цитирам само Хелсиншкиот комитет (случајот „и плата и пензија“): „Маневски целосно го губи политичкиот кредибилитет како министер за правда да се грижи за владеењето на правото како основна гаранција за заштита на човековите права и слободи во Република Македонија“ („Министерот Маневски да замине!“).

Наместо „одржување добри меѓуетнички основи и соживот врз принципите на меѓусебна толеранција и почит“, Груевски сакаше да изгради државна црква на плоштадот, акт на самоволие кое ги разниша меѓуетничките односи и предизвика насилство и говор на омраза од неговите „спонтани“ следбеници. Меѓуетничките односи беа разнишани и со сегрегирачката образовна политика во Струга, со несоодветното справување со говорот на омраза и насилството во случајот „Нерези“, како и со владиното покровителство на шовинистичката „Македонска енциклопедија“. Имплементацијата на „рамковниот“ ќе остане недовршена задача се дури не се обезбедат услови за враќање на сите внатрешно раселени лица.

Дали владиното инвестирање во образованието е „најсигурен пат за создавање на силни индивидуи“? Погледнете ги само „хејтерските“ групи, составени главно од средношколци и студенти, кои се множат како печурки после дожд на интернет. Може ли народ со ваква „хејтерска“ младина да не го фати уплав за својата иднина?

По три и пол години владеење, Груевски не исполни ниту еден од петте стратегиски приоритети што самиот си ги постави. Времето полека почнува да го гази и митот за Груевски како последен човек во одбраната на уставното име и македонскиот идентитет. Се' поочигледно е дека Груевски не е лидер кој може да го создаде толку неопходното национално единство за клучните политички прашања. Напротив, неговиот политички модус вивенди (начин на живот) е препознатлив токму по создавањето на национални делби.

Ете, и таа смешка ја преживеавме, премиерот да обвинува дека некој друг ги „подбуцнува луѓето да се делат на словенски или антички“. Обвинува истиот човек кој самоволно гради огромен споменик на Александар, кој ги прекрсти аеродромот и автопатот „Александар Велики“ („со дупки велики“), а националниот стадион во „Арена Филип II“ (именуван со писмо кое само Тентов и Бошевски може да го разберат). Остана само уште едно обвинување да истрпиме, за смешката да биде поголема: љубителот на „пастирот“ да почне да обвинува дека некој друг ги „подбуцнува луѓето да се делат на предавници или патриоти“.

Кога сме кај смешките, министерката за култура и археолошки дупки потврди дека „значајните археолошки експонати... се составен дел од материјалната култура низ периодите во кои растела македонската држава“. Цел разумен свет е убеден дека немало македонска држава пред 2 август 1944 и дека нашата држава нема никакви допирни точки со кралството Македон, освен нашите „потомци“ на Александар.

Последната идентитетска дупка што ја отвори премиерот е дека не сме наследници само на Античките Македонци, туку и на „сите цивилизации што биле на овие простори“. Затоа ли се пееше „Девет Југовиќа“? Крајно време е да престанат политичките манипулации со културното наследство од територијата на нашата држава. Идентитетот на нашата држава Македонија (и асномска, и независна) не е ниту српски, грчки, ниту бугарски, ниту отомански, ниту византиски, ниту римски, ниту пак античко-македонски, иако можат да се најдат бројни артефакти од оние што владееле тука. Најмногу артефакти можат да се најдат од југословенско време, па никој не се чувствува Југословен. Да не ги канат случајно нашиве „борци“ Чолиќ, Северина, „Прљаво казалиште“ за да го потврдат нашиот „бившојугословенски идентитет“?

Да не должам, среќна Нова со изјавата на годината на Павле Воскопулос: „Колку што подлабоко копаш, толку повеќе си го оспоруваш идентитетот“.