Денови ли се денови

Го гледам обраќањето на „премиерот м-р Никола Груевски по повод 100-те дена од работата на Владата“ па си ги тријам очите и си ги штипам образите. Дали е 1 ноември или 1 април? Дали сме 2008 или 2006? „Денови ли се денови“ - дал се 100 или 800 - откако Груевски стана премиер на 28 август 2006?
Пресметувам и - нема сомнение - на плешките на нашиот премиер „легнале та натежнале“ цели 800 дена. Секој божји ден откако е на власт Груевски не уверува дека правел „Стани си утре порано / Дојди си вечер подоцна“: „Посветено, деноноќно, без слободен викенд, без запирање, со силно темпо, без да се штедиме себеси, се работеше на остварување на програмата“.Е, ај да видиме што е сработено од програмата. Еве што вели владината програма за 2008 - кои се стратегиските приоритети:

1. „Зголемување на вработеноста и подобрување на животниот стандард на граѓаните на Република Македонија“.

Во своето обраќање Груевски неколку пати спомна дека продолжил да работи на „намалување на невработеноста“. Навистина, откако дојде на власт, стапката на невработеност е намалена од 36.1 (втор квартал 2006) на 33.8 отсто (втор квартал 2008). Но, и Груевски не успеа драстично да го намали бројот на невработените. Во 2006 имало 319.316 невработени, а во вториот квартал од 2008 има 310.441. Тие што тврдат дека не сме биле ништо полоши од Бугарија и Романија од пред 5 години, нека погледнат поубаво. Стапката на невработеност во Бугарија е намалена од 18 (2003) на 8 (2008), а стапката на невработеност во Романија се намалила од 8.3 (2003) на 4.1 отсто (2008) (податоци од Индекс мунди).

За животниот стандард немаше место во обраќањето на премиерот. Во разговорот со новинарите, вицепремиерот Ставрески ни објасни што покажувале податоците. Според последните официјални податоци, просечната плата била 15.850 денари, а потрошувачката кошница била „околу 12 илјади и нешто... двесте, триста денари“. Ставрески убедуваше дека сега „околу 30 отсто од платата остануваат откако ќе ја намирите потрошувачката кошница“, а во 2005 потрошувачката кошница била 90 отсто од платата. Заклучокот на Ставревски е дека „порастот релативен на платите во овие две години е повисок отколку порастот на потрошувачката кошница“.

Но, Ставрески има сериозни проблеми со калкулациите и заклучоците. Да видиме што вика простата аритметика и заводот за статистика. Простата математика вели дека 30 отсто од 15.850 денари е 4.655 денари, а само 3.608 е остатокот (15.850 денари минус 12.242 денари)! Според последните податоци, остатокот од 3.608 денари не е „околу 30 отсто од платата’ туку 22,76 отсто!

И тврдењето на Ставрески дека „во 2005 потрошувачката кошница била 90 отсто од платата“ паѓа во вода ако се споредат официјалните податоци од Заводот за статистика за декември 2005: „Просечната нето плата по работник за декември 2005 година изнесуваше 13 125 денари. Вкупните трошоци за исхрана и пијалаци изнесуваа 9 947 денари и се пониски од просечната нето-плата за 3178 денари, односно 24.2 отсто“ Ако „потрошувачката кошница била 90 отсто од платата“ тогаш ќе останувале само 10 отсто, а не 24.2 отсто!

Не држи вода ниту заклучокот на Ставрески дека во последниве две години порастот на платите е повисок отколку порастот на потрошувачката кошница. Кога Груевски дојде на власт во август 2006, просечната исплатена месечна нето плата по вработен изнесуваше 13.718 денари, а во август 2008 просечната плата изнесува 15.820 денари. За истиот период, потрошувачката кошница пораснала од 10.074 на 11.957 денари. Значи, платите пораснале за 15.3 отсто, а потрошувачката кошница за 18.7 отсто!

Накусо, во 2005 и 2006 останувало повеќе од платата отколку што останува сега. Податоците укажуваат дека нема „мало, но постепено подобрување“ на стандардот, туку мало, но постепено влошување. Колку и да се фали Владата со економски прогрес, граѓанинот тоа не го чувствува.

2. „Добивање полноправно членство на Република Македонија во НАТО“.

Груевски комплетно го игнорира овој стратегиски приоритет во своето обраќање. Спомна само дека сме го зајакнале стратешкото партнерство со НАТО, ама тоа не беше стратегиски приоритет на неговата влада во 2008, туку „полноправно членство“. Накусо, ниту приоритетот е остварен ниту беше дадена анализа зошто не е остварен.

3. „Продолжување со активностите за почнување на преговорите за интегрирање на Република Македонија во ЕУ“.

Се чини, ова е единствениот приоритет што навидум го оствари Груевски, но само благодарение на начинот на кој си го дефинирал. Бездруго, Груевски продолжи со „активностите за почнување на преговорите“. И секој друг што ќе продолжеше, ќе го оствареше ваквиот стратегиски приоритет.

Но, годинава очекувавме многу повеќе. Во почетокот на 2008, министерот за надворешни работи оптимистички ни порача од Зубовце дека ова ќе биде пресвртна година на надворешнополитички план. Милошоски ветуваше ем „година на успеси за Република Македонија, пред се', во однос на нашите НАТО-аспирации“ ем година во која нашата земја ќе направи историски чекор во приближување кон ЕУ.

Но, ниту лобирањето кај ноевите помогна, ниту палењето свеќа во црква. Нема да помогнат ниту „суши-лажи“ анализите дека „забележавме значаен прогрес“ во исполнувањето на 8-те репери (според Боцевски, исполнетоста ќе биде 90 отсто). Фалбаџиските оценки дека и „90 проценти од ветеното за првите 100 дена од овој мандат се реализира“, можат да поминат само во фармата за ноеви во Зубовце, но не и во Брисел.

Се чини, ништо не може да ја спречи Македонија на патот кон ЕУ, освен немањето елементарна политичка култура и недостиг од храброст за соочување со реалните бројки и проценти за (не)оствареното. И по 800 дена владеење на Груевски, продолжуваме да си нижиме синџир од лаги железен, околу вратот навезен.