„Пост-социјалистичка“ или „пост-комунистичка“ Македонија?

5/03/2006

Во постот „Социјалдемократската идеја“, Ивица Боцевски го поставува прашањето колку дебатата околу „државата на благосостојба“ „е релеванта за пост-комунистичките општества, како Република Македонија“.
Потсетувам на мојата реакција на употребата на изразот "посткомунистичка Македонија" во книгата на Бранислав Саркањац „Македонски катахрезис“:
„...има смисла да се зборува за "посткомунистичка Македонија" само доколку има смисла да се зборува и за "комунистичка Македонија". А според Саркањац бездруго има смисла да се зборува, со оглед на тоа што тој ги определува "посткомунистичките општества" како "...општества во кои владеела комунистичката партија или во кои преку неа се владеело."
За жал, со таквата определба Саркањац пренебрегнува еден мошне значаен факт: дека општествата од Источна Европа се "самоопределуваа" како социјалистички, а не како комунистички општества, и дека не само овој израз туку и изразот посткомунистички општества, го употребуваа главно припадниците на сојузот на антикомунисти кои излегоа како победници во Студената војна.
Изразите комунистички и посткомунистички општества се дескриптивни изрази на победничкиот хегемониски дискурс, тоа не се "футуристичките" изрази на победениот дискурс во кој се употребуваа главно во нормативна смисла. ("Комунизмот", дури и во изразот "комунистичка партија", секако не упатуваше на планот на "она што е", туку на планот на "она што треба да биде".) Оттаму, обидот на Саркањац да ја оправда употребата на изразот "посткомунистички општества", не може да се оквалификува поинаку освен, ако си дозволиме малку иронија - како "себе-колонизирање"."
Слично, реагирав и во колумната „Во името на демократијата и човековите права“:
„Како и сите други победници, и победниците на „Студената војна“ почнаа да ја пишуваат новата „демократска“ историја по падот на „Берлинскиот ѕид“. Поранешните социјалистички режими одеднаш беа жигосани како „комунистички“, а периодот по падот на СССР и другите источно-европски непријателски режими беше означен како „посткомунизам“. Иако во сите колабирани режими (како на економски, така и на идеолошки план) со години на власт беа комунистички партии, тие не се ни осмелуваа да ги нарекуваат своите држави „комунистички“. Комунизмот, согласно марксистичката идеологија беше идеал, а социјализмот беше промислуван како период на „транзиција“.
Но, идеолошките победници во „Студената војна“ не беа толку скромни како што беа членовите на владејачките комунистички партии. Во нивниот идеолошки свет тие водеа војна против сеништето на комунизмот, и ним им беше сосем логично да ги прогласат победените режими како „комунистички режими“, а периодот по „ослободувањето“ како „посткомунизам“ и нов „бран на демократизацијата“. Така, од една транзиција (социјализмот како транзиција кон комунизам) ние преминавме во друга транзиција - кон демократија, владеење на правото и почитување на човековите права. И повторно, како што некогаш беше „комунизмот“, така сега ни е недостижна „демократијата“ - како брзата птица итрица.“
Токму поради ова, го претпочитам изразот „пост-социјалистички општества“, наместо изразот „пост-комунистички“ општества.

1 коментари:

Анонимен рече...

„...Токму поради ова, го претпочитам изразот „пост-социјалистички општества“, наместо изразот „пост-комунистички“ општества.....“

Ма, ни едното ни другото. Нема почитување, не пак претпочитување. :)
За нас најмногу ни одговара изразот „транзиционо општество“ . Ионака цело време сал транзитираме, дал кон комунизмот ил кон капитализмот. Битно е дека никаде не стасуваме, постојано сме „помеѓу“ т.е. во транзиција.

Мојот список со блогови

>> <<

Text

Archive

Recent Post

Архива на блогот

Footer Widget 1

Footer Widget 3

Blogger Tricks

Blogger Themes

Catwidget4

Букефалистички парадокси: Филип („љубител на коњи“) стана воин без коњ.

Comments

topads

Footer Widget 2

Популарни објави

Популарни објави

Popular Posts this month

Popular Posts this week